شروط ضمن عقد

برای آن دسته از مخاطبینی که معتقدند در حقوق ما علیه زن تبعیضاتی آشکار وجود دارد بحث شروط ضمن عقد و استفاده از این شروط میتواند جذابترین بحث باشد.

همه چیز درباره شروط ضمن عقد

در سالهای اخیر شروط ضمن عقد مورد توجه ویژه طرفداران حقوق زنان قرار گرفته است که معتقدند با تمسک به این شروط میتوان تعادلی ویژه در حقوق زن و مرد در عقد ازدواج برقرار نمود.

همانطور که مطلع هستید در حقوق ما طلاق حق انحصاری مرد است و صرفا با وجود شرایط ویژه ای آنهم به دشواری زن میتواند طلاق بگیرد،در حقوق ما زنان حق خروج از کشور را صرفا با اذن همسر یا ولی خود دارند .

زنان حق حضانت فرزندان را صرفا تا هفت سالگی بر عهده دارند و بسیاری از این موارد که طرفداران حقوق زن معتقدند عدم برخورداری زنان از این حقوق تبعیضی آشکار علیه زنان بر عقد ازدواج برقرار نموده است که با استفاده از این شروط میتوان این تبعیض را تا حدودی برطرف نمود.

تعریف شروط ضمن عقد:

شروط ضمن عقد مجموعه ای از تعهداتی است که طرفین عقد ازدواج در ضمن این قرارداد نسبت به هم متعهد میشوند .

این شروط لزوما در قوانین ما وجود ندارند و طرفین عقد میتوانند با توافق همدیگر آنها در در سند ازدواج خود بگنجانند یا به صورت جداگانه و البته رسمی (در دفاتر اسناد رسمی) توافق و امضا نمایند.

امروزه زنان در کشور ما در مقایسه با گذشته آگاهی بیشتری نسبت به حقوق خود دارند و همین امر باعث سهم خواهی بیشتر آنها از حقوق خود شده است و چهره ازدواج را به کلی تغییر داده است.

دیگر خانمهای جامعه ایرانی خانمهایی نیستند که خود را تحت انقیاد مرد بدانند و خواهان حضور بیشتر در جامعه و وابستگی کمتر نسبت به مرد شده اند که یقینا این امر منجر به منفعت کلی جامعه و توسعه و پیشرفت جامعه ما نیز میشود.

شروط ضمن عقد موجود در سند(قباله) ازدواج:

سند ازدواج سندی است که شامل مجموعه ای از حقوق و تکالیف برای زوجین است که لحظه جاری شدن صیغه ازدواج طرفین عقد آن را به امضا میرسانند.

از سال ۱۳۶۰ در اسناد ازدواج شروطی گنجانده شده است که سردفتر مکلف است در لحظه جاری ساختن عقد ازدواج این شروط را به تفصیل و یک به یک برای طرفین عقد قرائت و تشریح نماید و حتی بار حقوقی ناشی از امضای این شروط را به طرفین گوشزد نماید.

هدف از این اقدام آگاهی طرفین در لحظه انعقاد و امضای این شروط است که با امضای آنها محق به چه حقوقی و مکلف به چه تکالیفی میشوند.

شروطی که در قباله ازدواج به صورت استاندارد موجود هست بدین گونه است:
۱- شرط حق تحصیل:

زوج (مرد)، زوجه را در ادامه تحصیل تا هر مرحله که زوجه لازم بداند و در هر کجا که شرایط ایجاب کند، مخیر می‌سازد.

۲- شرط حق اشتغال:

مطابق قانون ، اگر شغل زن منافی با مصالح خانواده یا حیثیت شوهر یا زن باشد، مرد می‌تواند همسر خود را از آن شغل منع کند.
دقت نمایید که در مورد شرط ذکر شده در دادگاهها تفاسیر متفاوت و گاه مغایری وجود دارد که ممکن است در نهایت اقدام حقوقی منجر به آنچه که در لحظه عقد قصد واقعی زن بود است نشود بنابراین برای جلوگیری از این پیش آمد توصیه میشود که عبارت زیر در سند ازدواج گنجانده شود:

مرد به زن اجازه میدهد که به هر کاری و در هر مکان و شهری که خود صلاح میداند اشتغال یابد

۳- شرط وکالت در صدور جواز خروج از کشور:

در قانون گذرنامه حق خروج زن از کشور مشروط به اذن کتبی همسر خود گردیده است که این مورد زنان را با مشکلات متعددی مواجه نموده است (خصوصا در مورد ورزشکاران و نخبگان علمی جهت شرکت در المپیادهای علمی و ورزشی)

جهت پرهیز از مواجه شدن با این مشکل توصیه میشود که در قباله ازدواج شرط به این صورت گنجانده شود:

“زوج به زوجه وکالت بلاعزل میدهد که با همه اختیارات قانونی بدون نیاز به اجازه مجدد شوهر ، جواز خروج از کشور تنظیم کرده و از کشور خارج شود.تعیین مدت،مقصد و شرایط مربوط به مسافرت به خارج از کشور به صلاحدید زن میباشد”

ذکر این نکته ضروری است که حتی با گنجاندن این شرط در سند ازدواج مرد همچنان تحت شرایطی این امکان را دارد که زن را ممنوع الخروج نماید.

۴- شرط تنصیف و تقسیم اموال بین زن و مرد در لحظه جدایی:

زوج و زوجه متعهد میشوند هنگام متارکه اعم از آنکه طلاق به درخواست مرد و یا زن باشد،نیمی از دارایی منقول و غیرمنقول خود را که در مدت زندگی مشترک به دست آورده اند به یکدیگر منتقل نمایند

۵- شرط تنصیف و تقسیم اموال موجود میان زوجین:

زوج (مرد) متعهد می‌شود هنگام جدایی ، اعم از آن که به درخواست مرد باشد یا به درخواست زن، نیمی از دارایی موجود خود را (اعم از منقول و غیرمنقول که طی مدت ازدواج به دست آورده است) به زن منتقل کند

۶- شرط حضانت فرزندان:

زوجین ضمن عقد خارج لازمی توافق نموند که اولویت حضانت فرزند یا فرزندان مشترک در صورت جدایی با مادر خواهد بود

۷- شرط وکالت در طلاق ( حق طلاق ):

زوج (مرد) به زوجه وکالت بلاعزل با حق توکیل به غیر میدهد تا زوجه ، در هر زمان و تحت هر شرایطی از جانب زوج اقدام به مطلقه نمودن خود از قید زوجیت زوج (مرد) نماید.

آنچه که در این مورد در سند ازدواج به صورت تایپی وجود دارد و امکان تغییر آن در لحظه ازدواج نیست به قرار زیر است:
به زوجه وکالت بلاعزل با حق توکیل به غیر می‌دهد تا زوجه در هر زمان و تحت هر شرایطی از جانب زوج ، به مطلقه کردن خود از قید زوجیت زوج به هر طریق اعم از اخذ یا بذل مهریه اقدام کند.

بر این اساس، ضمن عقد نکاح ، زوج به زوجه وکالت بلاعزل با حق توکیل غیر می‌دهد تا در موارد مشروحه ذیل با رجوع به دادگاه و اخذ مجوز دادگاه پس از انتخاب نوع طلاق، خود را مطلقه کند که این موارد عبارتند از:

  1. نکاف شوهر از دادن نفقه به مدت ۶ ماه به هر عنوان و عدم امکان الزام او به تأدیه نفقه همچنین در موردی که شوهر سایر حقوق واجبه زن را به مدت ۶ ماه ایفا نکند و اجبار او به ایفا هم ممکن نباشد.
  2. رفتار یا سوء معاشرت زوج به حدی که ادامه زندگی را برای زوجه غیرقابل تحمل کند.
  3. ابتلای زوج به امراض صعب‌العلاج به نحوی که دوام زناشویی برای زوجه مخاطره‌انگیز باشد.
  4. جنون زوج در مواردی که فسخ نکاح شرعا ممکن نباشد. (منظور جنون ادواری است.)
  5. عدم رعایت دستور دادگاه در مورد منع اشتغال زوج به شغلی که طبق نظر دادگاه صالح ، منافی با مصالح خانوادگی و حیثیت زوجه باشد
  6. محکومیت شوهر به حکم قطعی به مجازات ۵ سال حبس یا بیشتر یا به جزای نقدی که مجموعا منتهی به ۵ سال یا بیشتر بازداشت شود و حکم مجازات در حال اجرا باشد.
  7. ابتلای زوج به هرگونه اعتیاد مضری که به تشخیص دادگاه به اساس زندگی خانوادگی خلل وارد آورد و ادامه زندگی را برای زوجه دشوار کند.
  8. زوج ، زندگی خانوادگی را بدون عذر موجه ترک کند (تشخیص ترک زندگی خانوادگی و تشخیص عذر موجه با دادگاه است) یا ۶ ماه متوالی بدون عذر موجه از نظر دادگاه غیبت کند.
  9. محکومیت قطعی زوج در اثر ارتکاب جرم و اجرای هرگونه مجازات اعم از حد و تعزیر در اثر ارتکاب جرمی که مغایر با حیثیت خانوادگی و شئون زوجه باشد.
  10. در صورتی که پس از گذشت ۵ سال ، زوجه از شوهر خود به جهت عقیم بودن یا عوارض جسمی دیگر صاحب فرزند نشود.
  11. در صورتی که زوج مفقودالاثر شود و ظرف ۶ ماه پس از مراجعه زوجه به دادگاه پیدا نشود.
  12. زوج بدون رضایت زوجه همسر دیگری اختیار کند یا به تشخیص دادگاه بین همسران خود به عدالت رفتار نکند.

 

 

نوشتن یک دیدگاه

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *